H Bασίλισσα της Ομορφιάς του Martin McDonagh
Γράφει η Βίβιαν Μητσάκου
Ένα από τα σημαντικότερα έργα της παγκόσμιας σύγχρονης δραματουργίας H Bασίλισσα της Ομορφιάς (Beauty Queen of Leenane) του Ιρλανδού συγγραφέα Martin McDonagh παρουσιάζεται στο Θέατρο Επί Κολωνώ από την Ομάδα Νάμα σε σκηνοθεσία Ελένης Σκότη.
Το έργο που έκανε γνωστό παγκοσμίως τον συγγραφέα του σε ηλικία μόλις 26 ετών είναι ένα σύγχρονο δραματικό έργο, ακολουθώντας την σπουδαία παράδοση της ιρλανδικής δραματουργίας. Μια σύγχρονη τραγωδία για την ανθρώπινη μοναξιά, τις ακραίες ανθρώπινες συμπεριφορές.
Το 1997 ο Μακ Ντόνα έγινε ο πρώτος συγγραφέας μετά τον Σαίξπηρ που είδε τέσσερα έργα του να ανεβαίνουν με επιτυχία στο West-End του Λονδίνου από επαγγελματικούς θιάσους μέσα στην ίδια χρονιά. Η Βασίλισσα της Ομορφιάς» αποτελεί το πρώτο μέρος της «Τριλογίας της Κοννεμάρα» μαζί με τα έργα «Το κρανίο της Κοννεμάρα» (1997) και «Άγρια Δύση» (2001). Tα έργα του Μακ Ντόνα μιλούν με ρεαλισμό, με κυνισμό για την ανελέητη πραγματικότητα. Μας βάζει αντιμέτωπους με τις σκληρές ανθρώπινες σχέσεις, χωρίς να τις κρίνει, χωρίς να τις αφορίζει.
Ο Μακ Ντόνα είναι ένας από τους συγγραφείς του in yer face theatre, μαζί με τη Σάρα Κέην, τον Μαρκ Ρέιβενχιλ κ.ά. Ένα είδος θεάτρου που γεννήθηκε την δεκαετία του 1990 στην Αγγλία και γρήγορα εξαπλώθηκε σε άλλες χώρες. Πολλοί μελετητές του in yer face theatre (κυριολεκτική μετάφραση «στα μούτρα σου») είναι νεαρά παιδιά που έζησαν στην Αγγλία την εποχή της Σιδηράς Κυρίας Θάτσερ και θέλουν μέσα από τα κείμενά τους να ταρακουνήσουν, να προκαλέσουν ένα σοκ στο κοινό τους, σαν μια ένδειξη διαμαρτυρίας για τα κοινωνικο-πολιτικά θέματα που απασχολούν την κοινωνία μας.
Η ιδιαίτερη, γλυκιά σχέση μάνας-κόρης, μπορεί να μετατραπεί σε μια σχέση τυραννική; Μια σχέση που πνίγει και τις δύο πλευρές; Μπορεί μια μητέρα να κάνει αφόρητη την ζωή της ανύπαντρης κόρης της εξυπηρετώντας μόνο τα δικά της προσωπικά συμφέροντα και αδιαφορώντας για την χαρά, την ευτυχία του ίδιου της του παιδιού;
Η Μάγκυ Φόλαν (Σοφία Σεϊρλή) και η σαραντάχρονη, ανύπαντρη κόρη της Μωρήν, ( Αγορίτσα Οικονόμου), μένουν μαζί σε ένα άχαρο αγροτόσπιτο στην Ιρλανδία. Η αυταρχική, ιδιόρρυθμη, Μάγκυ έχει μετατραπεί σε έναν τύραννο για την κόρη της. Αν και δεν είναι ικανή να αυτοεξυπηρετηθεί και ενώ η επιβίωσή της εξαρτάται από την κόρη της, αντί να δείξει αγάπη, καλοσύνη, αυτή αντίθετα μετατρέπεται σε μία μέγαιρα, γεμάτη μίσος, κακία και ζήλεια για το ίδιο της το παιδί. Εστιάζει μόνο στην προσωπική της επιβίωση, αδιαφορώντας παντελώς για τις ανάγκες της κόρης της. Σχέσεις αφέντη-δούλου. Ηδονίζεται στην σκέψη ότι «κρατά» εκεί μέσα στο θλιβερό, αποπνικτικό δωμάτιο την κόρη της. Ότι την έχει υποχείριό της. Και η κόρη της ένα εύθραυστο, ευαίσθητο πλάσμα, με παλαιότερα ψυχολογικά προβλήματα, απαντά με βιαιότητα, μίσος και επιθετικότητα. Ζει μεταξύ ρεαλισμού και φαντασίας. Το κλίμα που δημιουργείται είναι κάτι παραπάνω από εκρηκτικό, ανυπόφορο. Αφόρητη μοναξιά, βία, αμοιβαίο αδυσώπητο μίσος, δημιουργούν μία εκρηκτική κατάσταση μέσα στο ανήλιο αγροτόσπιτο. Το τζάκι καίει μέσα στο δωμάτιο, αλλά οι καρδιές παραμένουν κρύες και παγερές.
Την ακύμαντη καθημερινότητα των δυο γυναικών ταράζει η επιστροφή για λίγο στην πόλη του Πάτο Ντούλαν, (Αντώνης Τσιοτσιόπουλος), ενός άνδρα που έχει πάντα στο μυαλό του, είκοσι χρόνια τώρα, την Μωρήν ως τη βασίλισσα της ομορφιάς της μικρής τους πόλης, αλλά ποτέ δεν βρήκε το θάρρος να της το πει. Ο Πάτο είναι ουσιαστικά η τελευταία ευκαιρία της Μωρήν να αγαπήσει και να αγαπηθεί και να απομακρυνθεί από την κόλαση στην οποία ζει. Αρχίζει να ελπίζει σε ένα νέο ξεκίνημα. Η δαιμόνια μητέρα αντιλαμβάνεται αμέσως τον κίνδυνο να «χάσει» την κόρη της, την βολή της στην πραγματικότητα και καταστρώνει το υποχθόνιο σχέδιο της. Και η αντίστροφη μέτρηση δεν αργεί να αρχίζει.
Ο μικρός αθυρόστομος αδελφός του Πάτο (Γιώργος Κατσής) συμπληρώνει το εξαιρετικό καστ των ηθοποιών.
Η ταλαντούχα Ελένη Σκότη, έχοντας στα χέρια της την κοφτερή, ακραία πένα, μπολιασμένη με βιτριολικό χιούμορ, έντονο σασπένς, βίαιες ανατροπές του Martin McDonagh, διεισδύει στις ψυχές των ηρώων μας και μας παρουσιάζει μία παράσταση-ταρακούνημα συνειδήσεων, που κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του κοινού από το πρώτο έως το τελευταίο λεπτό της παράστασης. Αναδεικνύει με έμφαση τις στιγμές χιούμορ και ποίησης που κρύβονται πίσω από τον ωμό ρεαλισμό του κειμένου.
H Σοφία Σεϊρλή μας καθηλώνει με την πληθωρική ερμηνεία της. Η μεγάλη μας ηθοποιός έχει τον πλήρη έλεγχο των αστείρευτων εκφραστικών μέσων της. Κυριολεκτικά αγνώριστη, μεταμορφώνεται σε μία μη-τέρα, υποχθόνια, δηλητηριώδη. Η εξωτερική μεταμόρφωσή της απίστευτη. Μία ερμηνεία που αξίζει πολλά βραβεία.
Η Αγορίτσα Οικονόμου ως Μωρίν, η στερημένη κόρη, με τα ψυχολογικά προβλήματα, παρακολουθεί την ζωή της να χάνεται. Η εριστικότητα, οι κοφτές γεμάτες μίσος απαντήσεις στην μητέρα της, η ικανοποίηση που φαίνεται στα θλιμμένα μάτια της, όταν αυτή αποκαλύπτει ότι πέρασε την νύχτα με έναν άνδρα, φανερώνουν την άσχημη, απελπιστική κατάσταση στην οποία βρίσκεται η ηρωίδα μας. Η Αγορίτσα Οικονόμου μας χαρίζει μία εξαιρετική ερμηνεία γεμάτη πάθος, δύναμη. Μια σαρωτική σκηνική παρουσία.
Ο Αντώνης Τσιοτσιόπουλος, ο αμήχανος Ιρλανδός μετανάστης Πάτο Ντούλυ. Ντροπαλός, πράος, ονειρεύεται μια καλύτερη ζωή. Θέλει δίπλα του την Μωρίν. Πειστικότατος, καίριος, μεστός. Συγκινητική και εξαιρετικής ομορφιάς η σκηνή που διαβάζει το γράμμα, που έστειλε στην αγαπημένη του Μωρήν. Θα καταφέρουν οι δύο νέοι να βρουν την ευτυχία;
Ο νεαρός Γιώργος Κατσής, ως νεαρός Ρέι, φέρνει μια κωμική ανάσα στην σκηνή. Αθυρόστομος, αστείος, ανυπόμονος, αυθόρμητος, επαναστάτης. Ένας ηθοποιός που υπόσχεται πολλά για το άμεσο μέλλον.
Η βαρειά ατμόσφαιρα του έργου ενισχύεται από την μουσική του Στέλιου Γιαννουλάκη. Οι φωτισμοί ανήκουν στον Αντώνη Παναγιωτόπουλο.
Το σκηνικό του Γιώργου Χατζηνικολάου, μας μεταφέρει στο άθλιο χωριατόσπιτο σε μια εξοχή της Ιρλανδίας.
Εν κατακλείδι στο Θέατρο επί Κολωνώ είδα μία εξαιρετική παράσταση, ένα σύγχρονο δράμα, ένα σκληρό, ανελέητο παιχνίδι αλληλοεξόντωσης μεταξύ μάνας και κόρης. Μια παράσταση που ταρακουνά συνειδήσεις, σε βάζει σε σκέψεις για τις ωμότητα των ανθρωπίνων σχέσεων, με εξαιρετικές ερμηνείες και των τεσσάρων ηθοποιών. Μια παράσταση που δίκαια ανήκει στις κορυφαίες της φετινής θεατρικής σεζόν.
Tαυτότητα Παράστασης
Παραγωγή: Ομάδα Νάμα
Κείμενο: Μάρτιν ΜακΝτόνα
Μετάφραση: η ομάδα των συντελεστών
Σκηνοθεσία: Ελένη Σκότη
Σκηνικά, Κοστούμια, Δ/νση Παραγ.: Γιώργος Χατζηνικολάου
Φωτισμοί: Αντώνης Παναγιωτόπουλος
Μουσική & Επιμέλεια ήχου: Στέλιος Γιαννουλάκης
Φωτογραφίες: Μαρία Αναματερού, Γιώργος Χατζηνικολάου
Βοηθοί σκηνοθέτιδος: Άννα Κούρα, Περσεφόνη Λαμπροκωστοπούλου
Οργάνωση παραγωγής: Μαρία Αναματερού
Υπεύθυνη επικοινωνίας παράστασης: Ελεάννα Γεωργίου
Διανομή
Σοφία Σεϊρλή, Αγορίτσα Οικονόμου, Αντώνης Τσιοτσιόπουλος, Γιώργος Κατσής
Theater Project 365 