Eίδα την παράσταση «ΖΟΡΜΠΑΣ»

«ΖΟΡΜΠΑΣ» στο «ΘΕΑΤΡΟΝ» του Κέντρου Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος»

Γράφει η Βίβιαν Μητσάκου

Το  μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη  «Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά» δημοσιεύτηκε το 1946. Συγκαταλέγεται στα 100 καλύτερα βιβλία όλων των εποχών, σύμφωνα με έκθεση που συντάχθηκε το 2002 από την Νορβηγική Λέσχη του Βιβλίου. Μεταφέρθηκε με τεράστια επιτυχία στην μεγάλη οθόνη (Άντονυ Κουίν στον ρόλο του Ζορμπά) και κατέκτησε 3 βραβεία Όσκαρ και η μουσική του Μίκη Θεοδωράκη έκανε γνωστή την Ελλάδα  στα πέρατα του κόσμου.

Κεντρικός ήρωας ο Ζορμπάς, ένα υπαρκτό πρόσωπο, μια εμβληματική μορφή, που ο συγγραφέας γνώρισε στον Πειραιά.  Η συνάντηση του συγγραφέα με τον Ζορμπά υπήρξε καταλυτική. Ο Καζαντζάκης γοητεύτηκε από τον ελεύθερο, φιλοσοφημένο, αντισυμβατικό χωρίς άγχη τύπο, και τον προσέλαβε σαν επιστάτη στο λιγνιτωρυχείο του στην Κρήτη. Μια πραγματική φιλία γεννιέται μεταξύ των δύο ανδρών.

Oι δύο κεντρικοί ήρωες του έργου, ο συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης και ο Ζορμπάς είναι  δύο εκ διαμέτρου αντίθετοι χαρακτήρες.  Ο συγκρατημένος συγγραφέας απέναντι στον ασυγκράτητο, ρεαλιστή Ζορμπά. Ο νους και η ύλη.

Στη σκηνή ζωντανεύει με μια νέα δημιουργική ματιά και ένα ανεπανάληπτο τρόπο ο «μοναδικός διάλογος ενός καλαμαρά και ενός μεγάλου ανθρώπου του λαού, διάλογος μεταξύ του δικηγόρου Νου και της μεγάλης ψυχής του λαού», όπως αναφέρει ο ίδιος ο Νίκος Καζαντζάκης για τη διαχρονική φιλία του με τον Ζορμπά.

Το εμβληματικό έργο του Νίκου Καζαντζάκη «Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά» σε θεατρική διασκευή του Γιάννη Κακλέα και του Γεράσιμου Ευαγγελάτου και σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα ανεβαίνει στο «ΘΕΑΤΡΟΝ» του Κέντρου Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος», σε παραγωγή του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού και των θεατρικών παραγωγών «Τεχνηχώρος».

Η σκηνοθεσία του Γιάννη Κακλέα δίνει ζωή και ψυχή στους ήρωες του βιβλίου. Είναι γρήγορη, ατμοσφαιρική και αριστοτεχνική. Γρήγορες εναλλαγές εικόνων. Μας παρουσιάζει έναν αυθεντικό Ζορμπά, αποφεύγοντας να εμπλακεί σε γνωστά ελληνικά κλισέ. Ο Γιάννης Κακλέας εμπνέεται από τον πιο πολυμεταφρασμένο Έλληνα συγγραφέα σε όλο τον κόσμο και τον ήρωά του Αλέξη Ζορμπά και στήνει επί σκηνής ένα εντυπωσιακό υπερθέαμα. Δίνει έμφαση στα ήθη και έθιμα της κλειστής κοινωνία της Κρήτης.

Πλούσια, εντυπωσιακά, ελκυστικά τα σκηνικά του Μανόλη Παντελιδάκη,  πανέμορφα τα κοστούμια της Ηλένιας Δουλαδίρη, εντυπωσιακές  οι χορογραφίες της Αγγελικής Τρομπούκη και ιδιαίτερης ομορφιάς τα βίντεο του Παντελή Μάκκα δημιουργούν εξαιρετικής αισθητικής και ομορφιάς tableau vivant. Προσεγμένη η κινησιολογία της Αγγελικής Τρομπούκη με αποκορύφωμα την σκηνή με τον κρητικό χορό, που ξεσήκωσε το κοινό. Η παράσταση απογειώνεται με την μουσική του Μίκη Θεοδωράκη που έκανε γνωστή την Ελλάδα στα πέρατα της γης.

Ο Γιάννης Στάνκογλου  μεταφέρει στην σκηνή την εμβληματική μορφή του Ζορμπά. Ένας ρόλος που του ταιριάζει απόλυτα. Ο Ζορμπάς είναι ένας άνθρωπος  αθυρόστομος, παθιασμένος με την ζωή, τον χορό, τον έρωτα,  την ελευθερία, τα ταξίδια. Ρουφάει το μεδούλι της ζωής και ζει την κάθε του μέρα σαν να είναι η τελευταία. Μια ψυχή Διονυσιακή. Αν και αγράμματος ακολουθεί έναν φιλοσοφημένο τρόπο ζωής.  Σαρωτική η σκηνική παρουσία του Γιάννη Στάνκογλου. Ο Γιάννης Στάνκογλου δεν έχει μπει στο «πετσί» του ρόλου, είναι ο ίδιος ο Ζορμπάς, ακριβώς όπως όλοι τον έχουμε φανταστεί, διαβάζοντας το βιβλίο. Μοναδικός στην σκηνή του χορού που  ξεσηκώνει το θέατρο.  Μια ερμηνεία που καθηλώνει.

Ο Αιμιλιανός  Σταματάκης  συγκρατημένος, λιγομίλητος, σοβαρός,  αφηγητής και συμπρωταγωνιστής συγχρόνως, στον ρόλο του Καζαντζάκη. Η σκηνοθετική γραμμή  και η δραματουργία επιλέγει να τον κρατά στην σκιά του Ζορμπά και παρουσιάζει έναν ντροπαλό Καζαντζάκη που παρακολουθεί τις καταστάσεις.

Η Μαντάμ Ορτάνς  της Όλιας  Λαζαρίδου, μία ξένη στην μικρή κοινωνία του χωριού της Κρήτης, που προκαλεί με την ελεύθερη ερωτική ζωή της, είναι εύθραυστη, γεμάτη συναίσθημα. Μια γυναίκα που έχει «ζήσει» την ζωή της και τώρα στο γέρμα της  θέλει πάλι να αγαπήσει και να αγαπηθεί. Δυνατή ερμηνεία .

Η Ηλιάνα Μαυρομάτη είναι η χήρα του μυθιστορήματος. Μια νέα γυναίκα που προκαλεί φθόνο και ζήλεια στους κατοίκους του χωριού, μόνο και μόνο επειδή είναι όμορφη. Ένα «αερικό» επί σκηνής.  

Ο Ιβάν Σβιτάιλο είναι ο οξύθυμος Μαυραντώνης, που δεν σηκώνει «μύγα στο σπαθί» του. Γνήσιος Κρητικός  και αν και η σκηνική παρουσία του είναι σχετικά μικρή, γεμίζει την σκηνή με το πολύπλευρο ταλέντο του.  Συγκλονιστική κίνηση, χορός, ερμηνεία.   

Ο Δημήτρης Φουρλής είναι ο αλαφροΐσκιωτος, «τρελός του χωριού». Εξαιρετικός στην σκηνική του παρουσία.

Μία πλειάδα εξαιρετικών ηθοποιών πλαισιώνει τους πρωταγωνιστές με καλές ερμηνείες που θεωρώ ότι πρέπει να τους αναφέρω, έστω και επιγραμματικά. Θοδωρής Τσουανάτος (Μανόλακας), Αντώνης Καρναβάς (Παυλής) , Νίνα Φώσκολου (Λόλα), Γιάννης Γιαννούλης (Αναγνώστης), Δέσποινα Πολυκανδρίτου (Μαυραντώνενα), Νικόλας Γραμματικόπουλος, Τέλης Ζαχαράκης, Νίκος Κωνσταντόπουλος, Ηρακλής Κωστάκης, Σοφία Μιχαήλ, Ματίνα Περγιουδάκη, Πηνελόπη Σεργουνιώτη, Δανάη Σταματοπούλου, Εμμανουήλ Στεφανουδάκης, Βασίλης Τσιγκριστάρης και οι Belly Dancers Anaiza (Αναστασία Βυλλιώτη & Ιζαμπέλα Καρκαρασβίλη

Εν κατακλείδι η  παράσταση «ΖΟΡΜΠΑΣ» σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα, με την συγκλονιστική ερμηνεία του Γιάννη Στάνκογλου, είναι μία υπερπαραγωγή, υψηλών προδιαγραφών. Ένα υπερθέαμα επί σκηνής. Μία παράσταση βγαλμένη κατευθείαν από την ελληνική ψυχή. Απολαύστε την!

Ταυτότητα παράστασης:

Σκηνοθεσία : Γιάννης Κακλέας
Θεατρική απόδοση/επεξεργασία : Γεράσιμος Ευαγγελάτος, Γιάννης Κακλέας
Σκηνικά : Μανόλης Παντελιδάκης
Κοστούμια : Ηλένια Δουλαδίρη
Πρωτότυπη μουσική :Μίκης Θεοδωράκης
Μουσική/Μουσική επιμέλεια παράστασης : Βάιος Πράπας
Κινησιολογία : Αγγελική Τρομπούκη
Φωτισμοί : Στέλλα Κάλτσου
Βοηθός σκηνοθέτη : Ρέα Σαμαροπούλου
Φωτογραφίες :Πάτροκλος Σκαφίδας
Προβολές βίντεο : Παντελής Μάκκας

Ερμηνεύουν:

Γιάννης Στάνκογλου (Αλέξης Ζορμπάς), Όλια Λαζαρίδου (Ορτάνς), Αιμιλιανός Σταματάκης (Συγγραφέας), Ιβάν Σβιτάιλο (Μαυραντώνης), Ηλιάνα Μαυρομάτη (Χήρα), Θοδωρής Τσουανάτος (Μανόλακας), Αντώνης Καρναβάς (Παυλής), Δημήτρης Φουρλής (Μιμηθός), Νίνα Φώσκολου (Λόλα), Γιάννης Γιαννούλης (Αναγνώστης), Δέσποινα Πολυκανδρίτου (Μαυραντώνενα), Νικόλας Γραμματικόπουλος, Τέλης Ζαχαράκης, Νίκος Κωνσταντόπουλος, Ηρακλής Κωστάκης, Σοφία Μιχαήλ, Ματίνα Περγιουδάκη, Πηνελόπη Σεργουνιώτη, Δανάη Σταματοπούλου, Εμμανουήλ Στεφανουδάκης, Βασίλης Τσιγκριστάρης και οι Belly Dancers Anaiza (Αναστασία Βυλλιώτη & Ιζαμπέλα Καρκαρασβίλη)